Yumurta Kabuğu Bozuklukları ve Çözümleri

Çoğu zaman kümesinizde de başımıza gelen Yumurta dış kabuk bozukluklarını neden olduğunu inceleyelim. Yaygın olarak görülen 20 sorunlu yumurta kabuğun bozukluklarını tek tek ele alacağız.


1. KANLI KABUK

- Küçük bir damla kan izi veya daha büyük çapta kabuk üzerinde kan lekeleri görülebilir.
- Kan lekeli kabuk aşağıdaki nedenlere bağlı olarak gözlenir.
    • Yumurta yolunda basınca bağlı kılcal çatlaması özellikle genç yumurtacılarda veya yağlanmış tavuklarda oldukça yaygındır.
    • Kannibalisme bağlı didikleme-gagalama
    • Gün uzunluğunda (ışıklandırmada) ani artış (özellikle kış aylarında ışıklandıma düzensizliği
    • Yumurta çıkış ağzında bitlenmeye bağlı yara oluşumu

2- Onarılmış Kabuk (Body Checks)


    • Yumurta yolunda yumurta oluşum aşamasında bazen kabuk çatlayabilir ve üzeri tekrar yeni bir kabuk tabaksı ile kaplanabilir.
    • Bu tip yumurtalar normal yumurtalara göre kırılmaya karşı daha az mukavimdir.
    • Damızlık yumurtalarda kuluçka performansı olumsuz etkilenir.
    • Stres ve aşırı kalabalık oluşumu artırır.
    • Yaşlı tavuklarda daha sık gözlenir.
3- Kırık - Bükük Yumurta

  • Onarılmış yumurtaya benzerdir. Kabuk oluşumu aşamasında yumurta kabuğunda oluşan kırılma nedeniyle yumurtlanma öncesi bükülme oluşur.
  • Sebebi; stress, korku veya kabuk oluşumu aşamasında tavuğun rahatsız edilmesidir. 
4- Kıl Çatlağı ve Yıldız Çatlağı Yumurta

  • Taze yumurtada tespiti zordur, ışık kontrolü ile belirlenir,
  • Genellikle yumurtanın düştüğü zeminin sertliğinden kaynaklanır.
5- Bantlı Yumurta
  • Kümes içi stres;
  • Işıklandırma programında ani değişim, özellikle kış ayları başında;
  • Hastalık, özellike infectious bronchitis. 
6- Bozuk Şekilli Yumurta
    • Olgunlaşmamış yumurta kabuk bezi (genç yumurtacılarda)
    • Kabuk bezinde fonksiyon bozukluğu.
    • Viral hastalıklara bağlı olarak oluşur; infectious bronchitis;
    • Yumurtalamadan 10-14 saat önce tavuğu rahatsız eden aşırı stres veya korkuya bağlı olarak oluşur.
    • Kümes içinde aşırı yoğunluk.
7 - Kabartılı - Pütürüklü Kabuk

  • Bazı yumurtalarda kalsiyum pütürleri olabilir.
  • Temel sebep kabuk bezinde yumurtanın uzun süre kalmasıdır.
  • Genç sürülerde sıklıkla görülür.
  • Herhangi bir stres veya rahatsızlık yumurtanın yumurtlanmasını geciktireceği için bu sorun gözlenir.
    8- Pürüzlü Kabuk
    • Bazı durumlarda iki yumurta aynı anda kabuk bezinde olabilir.
    • Noktamsı pürtükler veya zımparamsı yapı olabilir.
    • Hastalık kaynaklı olabilir (infectious bronchitis, infectious laryngo-tracheitis, avian encephalo-myelitis
    • Yumurtlama zamanı verilen rahatsızlığa bağlı geç yumurtlama
    • Işıklandırma programında aksama,
    • Susuzluk
    9- Kalsiyum Taşlı Yumurta

    • Kabuk bezinde fonksiyon bozukluğu.
    • Kabuk oluşumu sırasında tavuğun strese girmesi veya korkutulması.
    • Rasyonda besin madde dengesizliği, aşırı kalsiyum varlığı.
    10- Kalsiyum Kaplı Yumurta

    • Kabuk bezinde fonksiyon bozukluğu.
    • Kabuk oluşumu sırasında tavuğun strese girmesi veya korkutulması.
    • Rasyonda besin madde dengesizliği, aşırı kalsiyum varlığı.
    11-Yumuşak Kabuklu Yumurta

    • Yumurta çok ince kabuklu olarak yumurtlanabilir, bu durum kabuksuz yumurtaya benzer 
    • Olgunlaşmamış, oluşmamış kabuk;
    • Besin madde yetersizliği, genellikle kalsiyum, vitamin E, B12, D noksanlığı ve/veya fosfor ve selenyum yetersizliği 
    • Viral (Infectious bronchitis ve variantları, Newcastle disease, egg drop syndrome, avian influenza) ve iç-dış parazit erenfeksiyonlar.
    • Aşırı yüksek çevre sıcaklığı ve aşırı yüksek veya düşük nem düzeyi
    • Kabuk oluşum aşamasında strese ve tavuğun rahatsız edilmesi 
    • Gurk olma sürecinde yumurtlama
      12- Yumuşak ve Şekilsiz Kabuk


      • Daha çok yüksek verimli yaşlı tavuklarda, az oranda da çok genç tavuklarda görülür.
      • Yumurta kabuk bezinde uzun süre kalırsa, ilk yumurta çıkmadan ikinci yumurta infindibuluma düşer, kabuk bezinde daha kısa kalır, birbirini takip eden iki günde pütürlü ve sonrasında yumuşak kabuklu yumurta gelir.
      • Stres bu sorunu tetikleyebilir.
      13-Şekilsiz Yumurta


      • Yumurta akı kalitesinin bozulmasına bağlı olarak şekil bozuklukları görülür.
      • Bazı viral hastalıklar yumurta şekli bozulur.
      • Yumurta yumurtlanmadan önceki 10-14 saat aralığında tavuğun rahatsız edilmesi şekil bozukluklarına yol açar.
      • Aşırı hayvan yoğunluğu
      14- Lekeli Yumurta

        • Kabuk oluşumu aşamasında yaşanan çevresel stres veya rahatsızlık
        • Rasyonda besin madde dengesizliği, aşırı kalsiyum varlığı.
      15-Yumurta Sivri Ucu Anomalisi (EAA YUMURTA UCU CAMSI SENDROMU)

      • Neden Mycoplasma synoviae’dır. Oviduktta kolonize olan Ms kabuğun oluşumunu engelleyebilmektedir.
      • Ms beraberindeki Enfeksiyöz bronşit (IB)  enfeksiyonu tabloyu ağırlaştırabilir.
      • EAA seyreden sürüde sorunlu yumurta % 1-2 ila % 25′e arasında değişmektedir. Bu durum tipik olarak yumurtlama başından tüm verim süresince devam eder.
      • Klinik olarak yumurta ucu camsı sendromu aniden ortaya çıkmaktadır. 
      • Yumurtanın sivri ucunda 2’cm’lik bir bölge saydam hale gelir ve kırılgandır.
      16-Kabuksuz Yumurta

      • Olgunlaşmamış kabuk bezi (genç tavuklar)
      • Besin madde yetersizliği, genellikle kalsiyum, vitamin E, B12, D noksanlığı ve/veya fosfor ve selenyum yetersizliği 
      • Viral (Infectious bronchitis ve variantları, Newcastle disease, egg drop syndrome) enfeksiyonlar.
      • Çok yüksek çevre sıcaklığı ve çok düşük veya yüksek nem düzeyi  
      • İç ve/veya dış parazit varlığı
      • Kabuk oluşumu tamamlanmadan yumurtlamaya neden olan stres  
      • Gurk sürecinde yumurtlama
      • Küf veya mantar toksikasyonu 
      17- Düz - Yassı Yumurta

      • Hastalık (infectious bronchitis) 
      • Çevresel stres, korku, rahatsızlık 
      • Kümes içi aşırı kalabalık veya hareketlilik 
      • Gün uzunluğunda ani artış (özellikle kış aylarına girişte aşırı yapay aydınlatma)
        18- Kırışık Yumurta

        • Kabuk oluşumu aşamasında yaşanan çevresel stres veya tavuğun rahatsız edilmesi
        • Hastalık (infectious bronchitis) 
        • Yumurta bezinde fonksiyonel bozukluk
        19- Buruşuk Yumurta

        • Çok büyük yumurta oluşumu; çift veya çok sarılı yumurta;
        • Newcastle disease;
        • Aşırı antibiotik kullanımı;
        • Rasyonda bakır yetersizliği;
        • Aşırı kalsiyum tüketimi;
        • Kabuk bezinde fonksiyonel bozukluk;
        • infectious bronchitis hastalığı sonrası
        • Genetik bozukluk. 
        20- Minik-Boş Yumurta (Horoz Yumurtası sanılan Yumurta)

        • Yumurtalıktan yumurta yoluna düşen doku parçası veya yabancı madde yumurta oluşum işlemini başlatır. Normal olarak ak, zar ve kabuk oluşur.
        • Tavuk çok seyrek olsa da yumurtlama döngüsündeki bir soruna bağlı olarak sarısız yumurta verebilir.
        • Genç yumurtacılar da yumurtlama döngüsündeki düzensizliklere bağlı olarak daha sık görülebilir.